Een jaar na het uitbreken van de oorlog. Wat vinden Nederlanders nu van de oorlog in Oekraïne? Hoe denken zij over de belangrijkste spelers, de maatregelen die zij nemen en is hun mening van Nederlanders in het afgelopen jaar veranderd?
In 2022 volgde 70% van de Nederlanders het nieuws over de oorlog in Oekraïne meerdere keren per dag. In 2023 doet nog maar 27% dit. Nederlanders volgen het nieuws dit jaar vaak één keer per dag (25%) of soms, als ze het tegenkomen (25%). De meeste Nederlanders doen dit, net zoals in 2022, het vaakst via:
- de televisie (67%);
- online nieuwsplatforms en apps (55%);
- de krant (55%).
Ook vandaag de dag maakt slechts 4% van de Nederlanders zich geen zorgen over de oorlog. De figuur hieronder laat zien dat ze zich het vaakst zorgen maken over de mensen in Oekraïne (81%) en de veiligheid in Europa (68%). In vergelijking met 2022 valt op dat Nederlanders zich vooral minder zorgen maken over de mensen in Rusland en Oekraïne: De zorgen over mensen in Oekraïne zijn met 8% gedaald en de zorgen over mensen in Rusland met 11%.
De oorlog in Oekraïne is de eerste grootschalige oorlog binnen Europa in bijna dertig jaar. Maak jij je zorgen over deze oorlog?
(2023: n=12.731, 2022: n = 8.296)
Sancties en de belangrijkste spelers
Twee derde van de Nederlanders is voor het opleggen van zo veel mogelijk sancties aan Rusland, ook als dat resulteert in economische schade voor Nederland. Volgens drie op de vijf Nederlanders zijn de maatregelen van de Europese Unie te zwak. Verder vinden zeven op de tien Nederlanders dat het goed is dat bedrijven en organisaties hun eigen maatregelen nemen tegen Rusland, maar ook deze maatregelen zijn volgens ruim de helft van de Nederlanders te zwak.
Het gemiddelde vertrouwen in de grootste internationale organisaties bij dit conflict is in 2023 gegroeid ten opzichte van 2022. De NAVO wordt het meest vertrouwd en de Verenigde Naties (VN) het minst. Daarbij valt op dat het vertrouwen in de Europese Unie min of meer gelijk en gemiddeld is gebleven.
Hoeveel vertrouwen heb je in de Europese Unie, Verenigde Naties en NAVO?
Gemiddelde cijfer. (2023: n=12.731), 2022: n = 8.296)
Ontwikkeling van de mening over de oorlog
Net zoals in het begin van de oorlog in 2022 vindt een ruime meerderheid in 2023 dat de oorlog de schuld is van Rusland (86%). Wel is de mening van de Nederlander in 2023 sterker uitgesproken. In 2023 vindt 62% van de Nederlanders dat de schuld van de oorlog helemaal bij Rusland ligt (in vergelijking met de Europese Unie en de Verenigde Staten) tegenover 58% in 2022. De groep Nederlanders die nu anders over de oorlog denkt dan aan het begin van de oorlog (15%) vindt dan ook dat we harder tegen Rusland moeten optreden (50%) en dat we Oekraïne nu meer moeten steunen (47%).
Toekomst
Tenslotte vroegen we Nederlanders hun mening over de toekomst van de oorlog. Ruim de helft van de Nederlanders vindt dat de Europese Unie vredesonderhandelingen moet eisen. Een kwart is het hier niet mee eens. 62% vindt dat we zo veel mogelijk wapens moeten sturen, terwijl 18% vindt dat we onze eigen voorraad op peil moeten houden. Ongeveer de helft van de Nederlanders vindt dat de uitgaven voor Nederlandse defensie opgehoogd moeten worden naar 4% van het bruto binnenlands product. Dit is 2% hoger dan de NAVO-norm voor defensie-uitgaven. Tenslotte vinden zeven van elke tien Nederlanders dat de NAVO militair moet ingrijpen als Rusland nucleaire wapens inzet in Oekraïne.
**
Over het onderzoek
Dit onderzoek is in maart 2023 uitgevoerd door Citisens. Meer dan 12.000 Nederlanders namen deel aan het onderzoek. De resultaten zijn gewogen naar leeftijd, geslacht, stedelijkheid en provincie en daarmee op deze onderdelen representatief voor Nederland. Het onderzoek is uitgezet onder het panel van Citisens, bestaande uit ruim 75.000 Nederlanders.