Het is geen geheim dat de lokale democratie in de afgelopen jaren meer onder druk is komen te staan. Er zijn groeiende zorgen over de opkomst bij verkiezingen en het betrekken van inwoners bij lokale politiek is een uitdaging. Aan de andere kant zien we meer bereidheid om via lokale organisaties en actiegroepen druk uit te oefenen op besluitvorming. 

Citisens biedt verschillende tools om gemeenten te helpen om voor hun inwoners een krachtige lokale overheid te zijn. Tools die het draagvlak voor gemeentelijke thema’s vergroten en inwoners op een positieve manier betrekken bij maatschappelijke onderwerpen. 

Opkomstonderzoek

Wat is de oorzaak van een lage opkomst bij verkiezingen? Waarom gaan inwoners niet stemmen? Als je hier als gemeente een beter beeld van hebt, weet je waarmee je aan de slag kunt. Voor gemeente Arnhem en gemeente Rotterdam deden we onderzoek naar de lage opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2022. Uit beide onderzoeken blijkt dat verschillen tussen wijken groot zijn. Of mensen wel of niet gaan stemmen heeft onder andere te maken met hun vertrouwen in de politiek en de eigen invloed. Stemmen is ook een sociaal proces. Wanneer anderen uit de sociale omgeving, zoals vrienden of familie, vaker stemmen of over politiek praten is de kans groter dat de inwoner gaat stemmen. Als gemeenteraad kun je werken aan het gebrek aan vertrouwen van inwoners: luister naar inwoners, wees eerlijk en transparant en boek zichtbaar resultaat. 

Lees meer over het opkomstonderzoek voor gemeente Rotterdam

Lees meer over het opkomstonderzoek voor gemeente Arnhem

MijnStem: dé stemhulp voor (gemeenteraads)verkiezingen

Uit het Landelijk Kiezersonderzoek (LKO) dat werd uitgevoerd na de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 blijkt dat een stemhulp één van de meest gebruikte middelen voor Nederlanders is om zichzelf te informeren. Bovendien komt ook naar voren dat de afwezigheid of het niet-gebruik van een stemhulp één van de belangrijkste verklaringen is voor niet-stemmen. De stemhulp vormt dus een onmisbaar campagnemiddel bij verkiezingen met bewezen effectiviteit. Het is dan ook niet de vraag óf je een stemhulp moet inzetten, maar wélke.

Het grootste aantal gemeenten koos in 2022 voor MijnStem. Dit deden ze vanwege de goede begeleiding van de stellingenavonden door de adviseurs van Necker (zusterbedrijf van Citisens), het grote bereik en de kwaliteit van de stellingen. In 2023 zijn we wederom gekozen door de Unie van Waterschappen om voor alle waterschappen de stemhulp te maken. Ruim 6,2 miljoen raadpleegden MijnStem voor de Waterschaps- en Provinciale Statenverkiezingen, en dat zonder vertraging. MijnStem is de enige aanbieder die niet alleen de mening van de politiek meeneemt, maar juist inwoners als uitgangspunt neemt. Zo halen we onder meer op wat volgens inwoners de belangrijkste verkiezingsthema’s zijn. 

Meer informatie vind je op www.mijnstem.nl. 

Over opkomstbevordering

Een stemhulp is dus een belangrijke manier om inwoners in aanloop naar de verkiezingen te overtuigen te gaan stemmen. Toch blijkt dit niet altijd het beste moment voor opkomstbevordering, zo blijkt uit onderzoek van dr. Sabine van Zuydam. Ook buiten verkiezingstijd is het belangrijk te werken aan de verkiezingsopkomst. Dit kan bijvoorbeeld door te werken aan het vertrouwen in de politiek, politieke interesse van inwoners of het eerste contact met inwoners. Bovendien kan je dit effectief aanpakken door te focussen op specifieke groepen of gebieden.