De gemeenteraadsverkiezingen zijn inmiddels alweer drie weken geleden: tijd voor een terugblik dus. Wat Nederland kiest tijdens de gemeenteraadsverkiezingen is interessant, omdat 58% van de Nederlanders op een andere partij stemt dan ze bij landelijke verkiezingen doen. Een belangrijke reden hiervoor is natuurlijk de mogelijkheid te stemmen voor één van de vele lokale partijen: 1 op de 3 Nederlanders kiest tijdens de gemeenteraadsverkiezingen voor lokaal. Aan de andere kant is er de groep die bij elke verkiezingen op dezelfde partij stemt: 29% van de Nederlanders doet dit.
April 2022
Vaste kiezers verschillen per partij
De VVD, D66 en de PVV hebben veel vaste kiezers: twee derde van de kiezers die tijdens de gemeenteraadsverkiezingen op een van deze partijen gingen stemmen, deden dat tijdens de Tweede Kamer verkiezingen in 2021 ook. Degenen die lokaal voor het CDA kiezen, kiezen landelijk vaak iets anders: veel van hen stemden vorig jaar bijvoorbeeld op de VVD. GroenLinks en de PvdA ontvingen hun stemmen van de groep die in 2021 voor D66 of Volt gingen. En degenen die dit jaar kozen voor Forum voor Democratie, stemden vorig jaar op PVV of Partij voor de Dieren. De partij met de meeste vaste kiezers is de SGP: 35% van hun kiezers stemt elke verkiezing op deze partij.
“Op welke partij ga je stemmen?”, uitgesplitst naar “Op welke partij heb je gestemd tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2021?” (N = 4.123)
Mensen vinden zichzelf geschikt om deel te nemen aan gemeentepolitiek...
Meer dan de helft van de Nederlanders vindt zichzelf geschikt om actief lid te zijn van een groep die zich bezighoudt met gemeentepolitiek. Vooral mannen, mensen onder de 40, en hoger opgeleiden zien hierin een rol voor zichzelf weggelegd.
Hoe geschikt vind je jezelf om actief lid te zijn van een groep die zich bezighoudt met gemeentepolitiek? (N = 4.123)
… maar voelen zich niet aangemoedigd door de gemeente
Dit betekent niet dat de meerderheid van de Nederlanders ook echt aan gemeentepolitiek deelneemt. Nederlanders ervaren over het algemeen niet genoeg ruimte om mee te doen met de lokale politiek. Meer dan de helft vindt niet dat de gemeente hen aanmoedigt mee te praten over wat er in de gemeente gebeurt. Ook vinden zij niet dat de gemeente hen actief helpt om invloed te hebben.
In hoeverre vind je dat de gemeenteraad mensen zoals jij helpt om invloed te hebben op wat er in jouw gemeente gebeurt? (N = 4.123)
Vertrouwen in de overheid krijgt geen voldoende
Het was veel in het nieuws: de opkomst voor de gemeenteraadsverkiezingen was historisch laag. Nederlanders voelen zich steeds minder betrokken bij (lokale) politiek en voelen zich zichtbaar minder geroepen om naar de stembus te gaan. Het gaat dan ook niet goed met het vertrouwen dat de Nederlanders hebben in de overheid. Nederlanders geven hun vertrouwen in de gemeenteraad gemiddeld een 5,2. Het vertrouwen in de Tweede Kamer scoort nog iets lager: dit wordt gemiddeld beoordeeld met een 4,5.
***
Over het onderzoek
Dit onderzoek is door Citisens uitgevoerd in maart 2022. Er hebben ruim 4.100 Nederlanders deelgenomen. De resultaten zijn gewogen naar leeftijd, geslacht, stedelijkheid en provincie en op deze onderdelen representatief voor Nederland. Het onderzoek is uitgezet onder het panel van Citisens, bestaande uit ruim 66.000 Nederlanders.