Kunstmatige intelligentie (AI) verovert steeds meer een vaste plek in ons dagelijks leven. Vrijwel iedere Nederlander komt weleens in aanraking met een vorm van kunstmatige intelligentie zoals Google Assistant, Face ID of klantenservice chatbots. Maar wat vinden Nederlanders nu eigenlijk van kunstmatige intelligentie? Maken zij er veel gebruik van? En zien zij voordelen of maken ze zich vooral zorgen om deze technologische ontwikkeling? We vroegen het in augustus aan onze Citisens panelleden.
Van Siri tot ChatGPT: Nederlanders goed bekend met AI
Kunstmatige intelligentie is niet meer weg te denken: slechts 2% van de Nederlanders geeft aan geen uitingen van kunstmatige intelligentie te kennen. Vooral virtuele assistenten zoals Siri (86%), chatbots (86%), virtuele gezichtsherkenning (81%), persoonlijke muziek- en filmaanbevelingen (79%) en persoonlijke aanbevelingen voor aankopen (74%) zijn bekend. Invullers onder de 45 jaar weten iets meer soorten te herkennen dan de oudere generaties.
Welke soorten kunstmatige intelligentie ken je? (meerkeuzevraag, totaal n=4.397)
Het daadwerkelijke gebruik ligt wat lager. 37% van de Nederlanders geeft aan minstens maandelijks een virtuele assistent zoals Siri, Google Assistant of Alexa te gebruiken. Voor 17% is dat zelfs dagelijks. Chatbots zoals ChatGPT of klantenservice chatbots, worden door ongeveer een derde (35% privé, 31% voor werk/studie) van de Nederlanders minstens maandelijks gebruikt. Nederlanders gebruiken chatbots privé vooral als vraagbank, zoals bij vragen over gezondheidsproblemen of reizen. Ook maken zij gebruik van de klantenservice chatbots bij bedrijven. Voorbeelden van gebruik voor werk of studie zijn onder andere het (her)schrijven van teksten, vertalen en programmeren.
Hoe vaak gebruik je virtuele assistenten/chatbots? (enkele keuzevraag, virtuele assistenten n=3.512; chatbots n=3.372)
Nederlanders zijn verdeeld over kunstmatige intelligentie
De mening van Nederlanders over kunstmatige intelligentie is licht positief: 32% denkt negatief over kunstmatige intelligentie, terwijl 43% er positief over denkt. Tegenstanders maken zich vooral zorgen over privacy of veiligheid (76%), afhankelijkheid (76%) of onjuiste informatie (66%). Een derde van de tegenstanders geeft een andere reden, waaronder negatieve consequenties voor menselijk contact, (economische) ongelijkheid of zorgen om duurzaamheid. Voorstanders benadrukken juist het gemak en de snelheid van kunstmatige intelligentie (87%), het probleemoplossend vermogen (72%) en de grotere toegang tot informatie (65%).
Waarom sta jij negatief/positief tegenover kunstmatige intelligentie? (meerkeuzevraag, negatief n=1.386; positief n=1.949)
Kritisch blijven is belangrijk
Ondanks de licht positieve houding van Nederlanders, vertrouwt de meerderheid (61%) informatie verkregen via kunstmatige intelligentie niet. Zo geven zij aan dat kunstmatige intelligentie fout- en misbruik gevoelig is, informatie klakkeloos overneemt en geen menselijk inlevingsvermogen of ethisch denken kent. Daarom blijft het volgens Nederlanders van groot belang om kritisch te blijven en het vooral als ondersteuning te gebruiken. Kunstmatige intelligentie is ten slotte nog in ontwikkeling.
“De info is gebaseerd op wat er online te vinden is, daar staat ook veel onzin en onjuiste informatie tussen, dus zelf altijd de uitkomsten controleren.”
“Ik vertrouw het als advies, niet als finaal oordeel.”
De toekomst van kunstmatige intelligentie
Over de toekomst van kunstmatige intelligentie zijn Nederlanders precies verdeeld: 34% geeft aan liever minder kunstmatige intelligentie te zien in de toekomst, terwijl 34% meer kunstmatige intelligentie wil. Als er in de toekomst meer kunstmatige intelligentie komt, hebben Nederlanders een aantal aandachtspunten. Zij vinden het vooral belangrijk dat er duidelijke wet- en regelgeving is (88%), hun privacy beschermd wordt (80%), het gebruikt wordt voor goede dingen (76%) en het niet discrimineert (57%). Termen die vaak vallen zijn ‘transparantie’, ‘controle’ en ‘betrouwbaarheid’.
Als er meer kunstmatige intelligentie ontwikkeld wordt, wat vind je dan belangrijk? (meerkeuzevraag, n=3.397)
**
Dit onderzoek is in augustus 2024 uitgevoerd door Citisens voor onze eigen kennis. Voor dit onderzoek is geen opdrachtgever. 4.404 Nederlanders namen deel aan het onderzoek. De resultaten zijn gewogen naar leeftijd, geslacht, stedelijkheid en provincie. Het onderzoek is uitgezet onder het panel van Citisens, bestaande uit ruim 75.000 Nederlanders.