Al in de aanloop naar het referendum deed de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten veel stof opwaaien. Want wat moet je nu stemmen bij een onderwerp dat zo ingewikkeld is dat zelfs de experts verdeeld zijn? Daarom besloten wij – als maker van de stemhulp MijnStem – in samenwerking met NU.nl een Referendumtest op te zetten. Met als voornaamste doel de invuller te informeren over wat er nu precies in de wet staat en welke onderwerpen ter discussie worden gesteld door voor- en tegenstanders.
Het opzetten van een Referendumtest
Op 21 maart 2018 trok Nederland naar de stembus. Niet alleen om haar stem uit te brengen voor de nieuwe vertegenwoordigers in de gemeenteraad, maar ook om zich uit te spreken over de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv). En dat leidde tot een inmiddels welbekende uitslag: de meerderheid van de Nederlanders is tegen de nieuwe wet.
De MijnStem Referendumtest werd door meer dan 250.000 Nederlanders geraadpleegd, was volop in het nieuws en op social media.
Een Referendumtest, hoe ziet dat eruit?
Verschillende onderdelen uit de wet werden gepresenteerd als stelling. De invuller kon aangeven in hoeverre hij of zij hier positief of negatief tegenover stond. Daarna kon worden gekeken op welke plek de wet stond als het ging om dit specifieke thema. De einduitslag betrof een percentage in hoeverre jouw mening overeen kwam met de wet.
Hoe deden we dat?
Diverse experts (een hoogleraar, een tech-journalist en een vertegenwoordiger privacy waakhond) werden geraadpleegd om de wet op verschillende stellingen in de test te kunnen positioneren. Daarnaast werd voorbereidend onderzoek uitgezet onder ons panel, om erachter te komen wát de Nederlanders nu precies bezighield als het ging om de nieuwe wet. In totaal gaven 8.900 panelleden gehoor aan onze oproep en deelden met ons hun overwegingen, vragen en twijfels.