Het opstellen van participatiebeleid is, mede ingegeven door de naderende omgevingswet, een must maar voor veel gemeenten ook een uitdaging. Met gemeente Alphen aan den Rijn gingen we een traject aan waarbinnen we stap voor stap met de gemeente én inwoners tot een passend participatiekader kwamen dat aansluit bij de identiteit van gemeente Alphen aan den Rijn.

Begin bij inwoners

We zijn in het najaar van 2020 gestart met een online enquête waarin we inwoners van gemeente Alphen aan den Rijn hebben gevraagd naar hun participatievoorkeuren. Bijvoorbeeld over welke onderwerpen zij mee willen denken en hoe gemeente Alphen aan den Rijn meer ruimte kan geven aan ideeën van inwoners. De enquête werd door 3.875 inwoners ingevuld. Vervolgens is aan de hand van drie pilotprojecten, onder andere op het gebied van de energietransitie en omgevingsvisie, het participatieproces verder uitgewerkt. De projecten zijn afgesloten met reflectiebijeenkomsten en zo vormden de lessen uit de praktijk de belangrijkste bouwstenen voor het participatiekader.

Bestuurlijk draagvlak

Om een strategie op te stellen die kan rekenen op bestuurlijk draagvlak en die past bij de dagelijkse werkpraktijk zijn de raad, het college en de ambtelijke organisatie afzonderlijk om input gevraagd. Thema’s die in deze gesprekken aan de orde kwamen zijn bijvoorbeeld relevante onderwerpen voor participatie, gewenste niveaus en instrumenten en rollen en verantwoordelijkheden.

Een frame voor participatie

De opbrengsten uit de genomen stappen zijn met de kerngroep participatie en team communicatie besproken in een duidingssessie. Op basis van de uitkomsten van deze duidingssessie hebben we een frame voor het participatiekader gemaakt. Welke onderwerpen moeten in welke hoofdstukken terugkomen? En, wat is het gewenste detailniveau? Na afstemming met team communicatie zijn de resultaten van de lessen uit de praktijk, de inwonersconsultatie en de interne stakeholdergesprekken verwerkt in het definitieve participatiekader.

Inbedding organisatie

Als dan het participatiekader op papier staat, begint het eigenlijk pas. De raad, het college en de ambtelijke organisatie moeten handen en voeten gaan geven aan het participatiekader. Daarom stelden we ook een implementatieadvies op voor verdere inbedding in de organisatie inclusief budgetten voor participatie. Beknopt en praktisch met bijvoorbeeld trainingen. Tijd om aan de slag te gaan!

Volgende case: Inwonersparticipatie zonneveld A12 Of lees meer over participatie kennis of de tool